Cùng với sự phát triển của văn hóa, kinh tế, xã hội, nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của người dân ngày càng cao; tuy nhiên mối quan hệ giữa người bệnh và nhân viên y tế không phải lúc nào cũng hài hòa, do vậy, sự trợ giúp của nhân viên công tác xã hội là một biện pháp được nhiều quốc gia trên thế giới lựa chọn để giải quyết mâu thuẫn này.
Ở Việt Nam, tại các cơ sở y tế, hầu hết tình trạng thường xuyên quá tải đã đẩy mối quan hệ giữa bệnh nhân và nhân viên y tế trở nên căng thẳng hơn, khi nhân viên y tế không đủ thời gian và khả năng để giải quyết nhu cầu bức xúc của bệnh nhân như hướng dẫn cặn kẽ các thủ tục, tư vấn phác đồ điều trị, cách phòng ngừa bệnh tật cho đến hỗ trợ tâm lý, tinh thần cho người bệnh, cung cấp thông tin về giá cả, chất lượng, địa điểm của các loại dịch vụ… Lúc này, đội ngũ công tác xã hội giữ vai trò quan trọng góp phần hỗ trợ về vật chất, tâm lý và xã hội giữa bệnh nhân và người nhà bệnh nhân với nhân viên y tế và cơ sở y tế, với môi trường xã hội trong chẩn đoán và hỗ trợ điều trị bệnh, hỗ trợ việc kết nối các dịch vụ y tế với các dịch vụ thuộc lĩnh vực khác, giúp khắc phục những khó khăn về xã hội để đạt được hiệu quả chăm sóc sức khỏe tốt nhất.
Nhiều năm trở lại đây, mô hình công tác xã hội đã được nhiều Bệnh viện tuyến Trung Ương cũng như tuyến tỉnh triển khai thực hiện, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình là một trong số đó. Khởi đầu của mô hình là tổ Công tác xã hội, từ khi thành lập, tổ CTXH đã thực hiện nhiệm vụ đáng giá sự hài lòng của người bệnh, người nhà bệnh nhân thông qua việc xây dựng kế hoạch và quy định khảo sát hài lòng người bệnh. Bên cạnh đó, tổ Công tác xã hội còn bố trí cán bộ, nhân viên đón tiếp, hướng dẫn người bệnh, người nhà người bệnh tại các khoa: Xét nghiệm, Khám bệnh, Chẩn đoán hình ảnh với nhiệm vụ tư vấn, chỉ dẫn, cung cấp thông tin, giới thiệu về dịch vụ khám chữa bệnh của bệnh viện cho người bệnh, giải quyết thắc mắc, bức xúc cho người bệnh và người nhà người bệnh. Tư vấn cho người bệnh về quyền, lợi ích và nghĩa vụ của người bệnh, chính sách về Bảo hiểm y tế. Ngoài ra, tổ CTXH còn tổ chức hỏi thăm để nắm tình hình về sức khỏe và hoàn cảnh khó khăn của người bệnh, giúp đỡ những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn đang điều trị tại Bệnh viện. Tổ CTXH thường xuyên cập nhật, phổ biến các chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan đến công tác khám bệnh, chữa bệnh, hoạt động của Bệnh viện cho người bệnh và người nhà người bệnh.
Tổ CTXH có nhiệm vụ hỗ trợ, tư vấn giải quyết các vấn đề về công tác xã hội cho người bệnh và người nhà người bệnh trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh; thông tin, truyền thông và phổ biến giáo dục pháp luật; vận động tiếp nhận tài trợ; hỗ trợ nhân viên y tế; tổ chức đội ngũ cộng tác viên làm công tác xã hội của Bệnh viện; tổ chức các hoạt động từ thiện, công tác xã hội của Bệnh viện tại cộng đồng. Nhận thấy được vai trò quan trọng của mô hình CTXH trong bệnh viện, ngày 15/06/2017, phòng CTXH chính thức được thành lập với 6 cán bộ. Tuy nhiên, các cán bộ tham gia chưa phải là các bộ chuyên trách về ngành CTXH, do đó tính chuyên nghiệp chưa cao.
Nhằm mở rộng mô hình CTXH, bồi dưỡng, tập huấn, bổ sung kiến thức về CTXH cho các cán bộ trong Bệnh viện, được sự nhất trí của Ban lãnh đạo Bệnh viện, trong 4 ngày (từ 19/6/2017 đến 22/6/2017), phòng Đào tạo - Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình phối hợp với Trường Đại học Y tế Công cộng tổ chức lớp bồi dưỡng Công tác xã hội trong bệnh viện cho 35 học viên, là các cán bộ đang công tác tại Bệnh viện.
Tại buổi tập huấn, các giảng viên của Bộ môn Công tác xã hội, Trường Đại học Y tế Công cộng cung cấp cho học viên những kiến thức cơ bản về công tác xã hội trong bệnh viện, quy trình tham vấn tâm lý và quản lý trường hợp với bệnh nhân tại bệnh viện, các mô hình hoạt động công tác xã hội trong bệnh viện ở Việt Nam nói riêng cũng như trên thế giới nói chung. Từ đó, cán bộ y tế bệnh viện hiểu rõ mục đích, ý nghĩa, các hoạt động, tổ chức thực hiện công tác xã hội trong bệnh viện để có thể chủ động tham gia hiệu quả phù hợp với vị trí công tác của mình.
Trong quá trình học, học viên được áp dụng các phương pháp giảng dạy - học tích cực: thảo luận nhóm, thuyết trình, trình bày các quy trình tham vấn tâm lý và quy trình quản lý trường hợp với bệnh nhân trong bệnh viện. Bên cạnh đó, giảng viên và học viên trao đổi với nhau các thông tin về các vấn đề trong việc thực hiện CTXH.
Đây là buổi tập huấn có ý nghĩa, góp phần nâng cao công tác quản lý, khám chữa bệnh của Bệnh viện.
Vũ Thị Hòa (P.ĐT-CĐT, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình)
