Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có khoảng 6 triệu ca tử vong do các căn bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá, trong đó có hơn 5 triệu người đang và đã từng hút thuốc, và hơn 600 nghìn người không hút thuốc nhưng bị tiếp xúc thụ động với khói thuốc của người khác.Còn tại Việt Nam, theo thống kê của Bệnh viện K trung ương, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá là 96,8%; 75% số người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có liên quan tới thuốc lá. Cùng với đó, tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm ở 5 nhóm bệnh liên quan đến thuốc lá là ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa-hô hấp trên, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và phổi tắc nghẽn mãn tính khá cao là 23 nghìn tỷ đồng/năm; điều này gây nên gánh nặng cho nhiều gia đình và cộng đồng. Tổn thất do thuốc lá gây ra đã vượt xa phạm vi sức khỏe cộng đồng; thuốc lá hiện là rào cản lớn đối với sự phát triển bền vững của an ninh lương thực, bình đẳng giới, giáo dục, tăng trưởng kinh tế, và bảo vệ môi trường. Đây là những vấn đề mà các nước phát triển như Việt Nam đang đặc biệt quan tâm.
Chủ đề Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá 25-31/5 năm 2018 được Tổ chức Y tế thế giới lựa chọn là: “Thuốc lá và bệnh tim mạch”. Thông qua chủ đề này, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) muốn thông tin tới cộng đồng mối liên hệ giữa việc sử dụng thuốc lá và các bệnh tim mạch; đồng thời kêu gọi các Quốc gia cần có những hành động kịp thời và hiệu quả nhằm làm giảm nguy cơ mắc và tử vong do các bệnh lý về tim mạch liên quan đến sử dụng thuốc lá.
Không thể phủ nhận, nhờ tích cực tuyên truyền về phòng chống tác hại của thuốc lá đã được các cơ quan chuyên ngành, cơ quan chức chức năng triển khai tích cực và sự ra đời của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã giúp người dân có nhận thức tốt hơn về việc hút thuốc lá có hại cho sức khỏe, từ đó giảm bớt tình trạng nam giới hút thuốc lá tại gia đình và nơi công cộng. Kết quả, nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá được nâng lên đáng kể; tình trạng hút thuốc lá trong giới trẻ có chiều hướng giảm dần; nhiều cơ quan, đơn vị đưa tiêu chí không hút thuốc lá vào bình xét xếp loại thi đua hàng năm…
Theo kết quả điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS) do Bộ Y tế thực hiện mới đây nhất cho thấy, tỷ lệ hút thuốc của người trưởng thành (từ 15 tuổi trở lên) có xu hướng giảm so với những năm trước; nhưng Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các nước có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao trên thế giới với tỷ lệ 45,3% nam giới hút thuốc.
Tại Ninh Bình, các cơ quan chức năng, các ban ngành, đoàn thể cũng đã tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức cho người dân về tác hại của thuốc lá đối với gia đình, cộng đồng và cả nền kinh tế. Từ đó, tỷ lệ người tin rằng hút thuốc gây các bệnh đột quỵ, đau tim, ung thư phổi tăng. Tỷ lệ người tin rằng phơi nhiễm với khói thuốc thụ động gây các bệnh nguy hiểm cho người không hút thuốc tăng từ 87% lên 90%. Ngoài ra, tỷ lệ hút thuốc lá thụ động ở tất cả các điểm công cộng giảm đáng kể.
Ngành Y tế Ninh Bình cũng đưa hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá trở thành một trong những vấn đề quan trọng trong việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng, từ đó tích cực thực hiện một số nội dung quan trọng như: Đẩy mạnh truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá; tăng cường năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá thông qua các lớp tập huấn, chương trình đào tạo, hội thảo…Thông qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, sự hiểu biết, tinh thần trách nhiệm của công chức, viên chức, lao động ngành Y tế về tác hại của thuốc lá; nâng cao kỹ năng truyền thông cho nhân viên y tế trở thành những tuyên truyền viên tích cực trong việc tuyên truyền cho cộng đồng không hút thuốc lá. Để phấn đấu hàng năm giảm tỷ lệ người hút thuốc lá một cách bền vững, góp phần xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc, xây dựng tổ ấm không khói thuốc, vì tương lai, sức khỏe của bản thân và chính con, em mỗi người. Để thuốc lá không còn là mối đe dọa sự phát triển bền vững của các quốc gia.
Lan Hương
