Tại Việt Nam, nghề công tác xã hội được coi là chính thức được công nhận từ năm 2010 sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 32/2010/QĐ-TTg ngày 25/3/2010 về việc phê duyệt Đề án phát triển nghề công tác xã hội giai đoạn 2010-2020. Ngày 15/9/2016 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1791/QĐ-TTg về việc quyết định lấy ngày 25 tháng 03 hàng năm là “Ngày Công tác xã hội Việt Nam”.
Công tác xã hội trong ngành y tế cũng đã được hình thành ngay sau đó khi Bộ Y tế ban hành Quyết định số 2514/QĐ-BYT ngày 15/7/2011 về việc phê duyệt Đề án “Phát triển nghề công tác xã hội trong ngành Y tế giai đoạn 2011-2020”. Ngày 26/11/2015, Bộ Y tế ban hành thông tư số 43/2015/TT-BYT quy định về nhiệm vụ và hình thức tổ chức thực hiện nhiệm vụ công tác xã hội của bệnh viện. Có thể thấy, hoạt động công tác xã hội trong bệnh viện ngày càng phát triển thực sự có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, góp phần giải quyết những nhu cầu bức thiết trong chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ nâng cao chất lượng dịch vụ cũng như làm gia tăng sự hài lòng của người dân khi sử dụng dịch vụ y tế.
Nghề Công tác xã hội tại bệnh viện còn khá mới tại nhiều nơi; tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình Công tác xã hội được triển khai thực hiện từ năm 2013, ban đầu là tổ công tác xã hội trực thuộc phòng Điều dưỡng, năm 2015 chuyển sang phòng Quản lý chất lượng bệnh viện, đến tháng 6 năm 2017 phòng Công tác xã hội được thành lập theo Quyết định số 1455/QĐ-SYT ngày 15/7/2016 của Sở Y tế Ninh Bình. Tuy thời gian thành lập chưa dài, lúc đầu hoạt động gặp nhiều khó khăn nhưng được sự quan tâm, chỉ đạo của Ban Giám đốc bệnh viện cùng sự cố gắng, nỗ lực của mỗi nhân viên; hoạt động công tác xã hội đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận; góp phần đáp ứng sự hài lòng của người bệnh đến khám và điều trị tại bệnh viện.
Nhân viên CTXH thực hiện hỗ trợ, giúp đỡ người bệnh tại các điểm nóng thuộc khoa Khám bệnh. Đồng thời tư vấn, giải thích, hướng dẫn về quy trình, thủ tục, địa điểm cho người bệnh trong quá trình khám chữa bệnh, đóng góp với tinh thần chung của bệnh viện: “Người bệnh đến đón tiếp niềm nở, người bệnh ở chăm sóc tận tình, người bệnh về dặn dò chu đáo”. Để nâng cao tính chuyên nghiệp khi làm việc, nhân viên CTXH được nhận diện bằng trang phục riêng, bàn hướng dẫn thiết kế riêng biệt.
Nhân viên Công tác xã hội trực tiếp thực hiện khảo sát sự hài lòng của người bệnh nội trú và ngoại trú thông qua phiếu khảo sát; qua kết quả khảo sát nắm bắt được những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân khi đến khám, chữa bệnh. Đồng thờilà cơ sở để lãnh đạo xem xét, đánh giá, điều chỉnh hoạt động của bệnh viện hướng tới sự hài lòng của người bệnh và người nhà người bệnh. Từ năm 2017 đến nay, phòng đã thực hiện khảo sát đối với 10.000 người bệnh nội trú; 5.400 người bệnh ngoại trú.
Ngoài việc khảo sát trực tiếp trên phiếu khảo sát; bệnh viện đã khảo sát qua hòm thư góp ý tại các khoa, phòng. Đây là một trong những kênh thông tin cần thiết để Bệnh viện đánh giá về tinh thần thái độ làm việc và trình độ năng lực thực hiện nhiệm vụ của nhân viên y tế tại các khoa, phòng. Trong 4 năm qua đã tiếp nhận được hàng trăm thư góp ý, trong đó đa phần là thư khen về tinh thần trách nhiệm cao trong công tác chăm sóc, điều trị bệnh nhân. Tuy nhiên cũng nhiều thư có góp ý về những mặt chưa được về cơ sở vật chất trang thiết bị, về quy trình khám chữa bệnh, về tinh thần thái độ…bệnh viện đã xem xét và điều chỉnh.
Nhân viên CTXH phối hợp với các khoa Lâm sàng tổ chức truyền thông giáo dục sức khỏe cho người bệnh; trong đó thực hiện cập nhật và tổ chức phổ biến các chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan đến công tác khám bệnh, chữa bệnh, luật BHYT, cách phòng tránh bệnh thường gặp để người bệnh và người nhà người bệnh nâng cao sức khỏe.
Nhân viên phòng CTXH - BVĐKNB hướng dẫn người bệnh tại khoa Khám bệnh
Thực hiện việc xây dựng nội dung, tài liệu để giới thiệu, quảng bá hình ảnh, các dịch vụ và hoạt động của bệnh viện đến người bệnh và cộng đồng thông qua tổ chức các hoạt động, chương trình, sự kiện, hội nghị, hội thảo; thông qua Cổng thông tin điện tử và đài truyền thanh nội bộ bệnh viện. Phối hợp với các cơ quan truyền thông như Đài phát thanh Truyền hình tỉnh, Báo Ninh Bình, các cơ quan truyền thông khác đóng trên địa bàn tỉnh để quảng bá hình ảnh bệnh viện.
Thành lập mạng lưới cộng tác viên công tác xã hội tại các khoa, phòng nhằm triển khai các hoạt động công tác xã hội trong toàn bệnh viện; để kịp thời nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của người bệnh một cách nhanh nhất. Tổ chức bồi dưỡng, đào tạo, tập huấn cho nhân viên y tế, người lao động về kỹ năng giao tiếp, ứng xử. Qua đó, xây dựng phong cách, thái độ phục vụ văn minh, thân thiện, không có tiêu cực, xây dựng người cán bộ y tế với “Nụ cười từ trái tim”. Qua đó, kỹ năng giao tiếp, ứng xử, thái độ phục vụ của nhân viên y tế đã có sự thay đổi rõ rệt, từng bước nâng cao sự hài lòng của người bệnh.
Phòng CTXH thương xuyên tổ chức và tham gia các hoạt động phong trào, hoạt động cộng đồng: chương trình xuân yêu thương cho người bệnh dịp Tết; hội thi cắm hoa nghệ thuật 8/3; nói chuyện chuyên đề; Hội thi Cán bộ ngành y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh; Hội diễn văn nghệ thành phố, hội diễn văn nghệ Đoàn khối cơ quan và doanh nghiệp; hội thi Tìm hiểu về bệnh viện…tham gia các chương trình hiến máu tình nguyện như: Hành trình đỏ, lễ hội xuân hồng, giọt hồng Blue trắng…Tổ chức 6 đợt khám bệnh phát thuốc miễn phí cho người cao tuổi, gia đình chính sách, nạn nhân nhiễm chất độc da cam và đối tượng thuộc hộ nghèo có hoàn cảnh khó khăn cho nhân dân trong tỉnh.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của phòng Công tác xã hội là thường xuyên vận động, tiếp nhận tài trợ từ các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, hội thiện nguyện như: Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Hội chữ thập đỏ tỉnh, Công đoàn ngành Y tế, Hội gia đình phật tử Tuệ Uyển; Hội Đồng thiện nguyện; Hội từ thiện Minh Thức; Hội từ thiện Tâm Đức; chương trình “Vòng tay nhân ái” của Đài truyền hình Ninh Bình; Quỹ ngày mai tươi sáng…Từ năm 2017 đến 2020, đã vận động được số tiền hơn 2.400.000 triệu đồng; đây là nguồn kinh phí hỗ trợ cho những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn, mắc các bệnh nặng, bệnh hiểm nghèo có chi phí điều trị lớn.
Đặc biệt, trong thời điểm 4 lần dịch Covid-19 bùng phát, phòng Công tác xã hội đã vận động, tiếp nhận tài trợ nhu yếu phẩm, trang thiết bị y tế phòng chống dịch; bên cạnh đó, mỗi nhân viên đều mang tinh thần xung kích vì sức khỏe cộng đồng xung phong nơi tuyến đầu của bệnh viện để tham gia khai báo y tế, sàng lọc và phân luồng người dân đến khám chữa bệnh tại bệnh viện; thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền đúng về dịch bệnh để người dân có kiến thức, kỹ năng phòng chống, góp phần cùng cả nước đẩy lùi dịch bệnh.
Công tác xã hội - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình: “Với phương châm Lắng nghe - Thấu hiểu - Gắn kết -Sẻ chia” đem lại cho người bệnh một điểm tựa trong quá trình điều trị. Những kết quả đã đạt được cũng góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, giúp tạo sự hài lòng và củng cố niềm tin cho người bệnh và người nhà người bệnh; góp phần cùng mỗi nhân viên y tế đưa bệnh viện phát triển ngày càng vững mạnh.
Lan Hương
